काठमाडौं । लेबनानका उपप्रधानमन्त्री सदेह अल शामीले आफ्नो देशलाई टाट पल्टिएको घोषित गरेका छन् । देशसँगै केन्द्रीय बैंक पनि टाट पल्टिएको शामीले बताए । लेबनानको मुद्रा लेबनानी लिराको मूल्य मा 90 प्रतिशतले गिरावट आएको छ। संयुक्त राष्ट्रसंघले लेबनानको ८२ प्रतिशतभन्दा बढी जनसंख्या गरिब भएको बताएको छ । स्थितिबारे बोल्दै शामीले साउदी अरेबियाको च्यानल अल-अरेबियालाई भने ‘नोक्सानीको भर्पाइको जिम्मा देश, केन्द्रीय बैंक बान्के डु लिबान, बैंक र निक्षेपकर्ताहरूको हुनेछ । कसले कति मुआब्जा दिने भन्ने विषयमा कुनै निर्णय भइसकेको छैन ।’लेबनानका उपप्रधानमन्त्रीले भने, ‘दुर्भाग्यवश केन्द्रीय बैंक र देश टाट पल्टिएको छ । हामी यसको समाधान खोज्न चाहन्छौं। दशकौंदेखि लागू नीतिका कारण यस्तो भएको हो । यदि हामीले केहि गरेनौं भने ठूलो क्षति हुनेछ।शमीले आफ्नो कुरा जारी राख्दै भने, ‘यो यस्तो तथ्य हो जसलाई बेवास्ता गर्न सकिँदैन । हामी परिस्थितिलाई पछाडि फर्काउन सक्दैनौं। हामी सबै मानिसहरूलाई बैंकबाट पैसा निकाल्ने व्यवस्था गर्न सक्दैनौं।’उनले आर्थिक सहयोगका लागि लेबनान अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोषसँग सम्पर्कमा रहेको बताए । शमीले भने, ‘हामी आईएमएफसँग वार्ता गरिरहेका छौं । हामी उहाँहरुसँग दिनहुँ कुरा गरिरहेका छौँ र वार्तामा धेरै प्रगति पनि भएको छ ।’ लेबनान दुई वर्षभन्दा बढी समयदेखि आर्थिक संकटसँग जुधिरहेको छ। लेबनानको यो संकट आधुनिक युगमा विश्वको सबैभन्दा गम्भीर आर्थिक संकटमध्ये एक हो।यो संकट अक्टोबर २०१९ मा सुरु भएको थियो । देशको यो दुर्दशामा सत्तारुढ दलभित्र फैलिएको भ्रष्टाचार र कुप्रबन्धनलाई दोष लगाइएको छ । लेबनानी सरकारले देशको बिग्रँदै गएको आर्थिक अवस्थालाई ठीक गर्न कुनै कदम चालेन।त्यहाँको मुद्रा ९० प्रतिशतले घटेको छ । यो गिरावटका कारण मुलुकमा महंगी ह्वात्तै बढेको छ र जनताले पर्याप्त खाद्यान्न पाएका छैनन् । लेबनानका अधिकांश जनता स्वास्थ्य सुविधा र शिक्षाबाट वञ्चित छन् । इन्धन अभावका कारण मानिसहरु अधिकांश समय अन्धकारमा बस्न बाध्य छन् ।लेबनान आयातमा निर्भर देश हो। आर्थिक मन्दीका कारण मुलुकको विदेशी मुद्रा सञ्चिति पनि खाली भएकाले विदेशबाट वस्तु आयात गर्न सकेको छैन । मुलुकमा बेरोजगारी ४० प्रतिशत पुगेको छ ।कोरोना भाइरसको महामारीले अवस्था झनै नाजुक बनाएको छ । सन् २०२० मा बेरुतको बन्दरगाहमा भएको ठूलो विष्फोटले आर्थिक सङ्कटलाई झनै नराम्रो बनाइदिएको थियो । यस विस्फोटमा २१६ जनाको ज्यान गएको थियो भने हजारौं घाइते भएका थिए । विस्फोटले राजधानी बेरुतलाई हल्लायो र यसको केही भाग पूर्ण रूपमा ध्वस्त भयो।
